Emerytury oraz związany z tym wiek uzyskania świadczenia to gorący temat od wielu lat. W tej chwili w rządzie procedowane są dwa nowe projekty ustaw związane z możliwością wcześniejszego przejścia na emeryturę. Projekty ustaw o emeryturach stażowych zostały złożone zarówno przez prezydenta Andrzeja Dudę, jak i NSZZ Solidarność.

Co to jest emerytura stażowa?

Od lat w polskiej debacie publicznej toczy się dyskusja dopuszczająca możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę. Ponieważ ustawowy wiek emerytalny na zasadach standardowych jest dość wysoki, w niektórych przypadkach może się okazać, że rozwiązanie stażowe będzie korzystne. Do sejmu trafiły dwie wersje projektów dotyczących emerytury stażowej. Projekt złożony przez prezydenta był jednym z kluczowych elementów jego programu wyborczego. Drugi natomiast powstał z inicjatywy Obywatelskiej NSZZ Solidarność. Oba opierają się o liczbę wypracowanych lat i zakładają skrócenie czasu potrzebnego do uzyskania odpowiedniej kwalifikacji do rozpoczęcia świadczenia.

Czym różnią się oba projekty?

Dotychczasowe przejście na emeryturę było ściśle związane z osiągnięciem odpowiedniego wieku. W przypadku kobiet jest to 60 lat, natomiast u mężczyzn granica została wyznaczona na 65 lat. Złożony przez prezydenta projekt ustawy zakłada, że staż pracy określony dla kobiet to 39 lat, a w przypadku mężczyzn 44 lata. Projekt dodatkowo wymaga posiadania kapitału emerytalnego.

NSZZ Solidarność złożyła projekt, w którym minimalna liczba przepracowanych lat dla kobiet to 35, dla mężczyzn natomiast 40. 

Emerytura stażowa miałby zatem opierać się nie na wieku pracownika, lecz jego stażu pracy. Jeżeli dana osoba osiągnęłaby odpowiednią liczbę wypracowanych lat, mogłaby przejść na emeryturę. W praktyce oznaczałoby to, że im wcześniej zaczniemy pracować, tym szybciej będziemy mogli cieszyć się emeryturą. Często nawet przed ukończeniem 60 lat bez względu na płeć. Dodatkowym warunkiem, który będzie dotyczył emerytur stażowych to uzbieranie minimalnego kapitału. Pozwala on na uzyskanie minimalnej wysokości emerytury po rozpoczęciu świadczenia. Każda osoba będzie musiała uzbierać odpowiednią wysokość pieniędzy w swoim kapitale emerytalnym, która pozwali na wypłaty, choć minimalnej wysokości emerytury. Projekt zakłada, że kapitał powinien wynosić przynajmniej 120% emerytury minimalnej w danym roku kalendarzowym.

To, że zostało określone minimum wypłaty emerytury nie oznacza, że wyznaczona została maksymalna wysokość miesięcznych wypłat. Co więcej, emeryt przebywający na świadczeniu stażowym będzie mógł dorabiać bez żadnych ograniczeń.

Kiedy należy spodziewać się wprowadzenia nowej formy emerytury?

Zgodnie z założeniami projektu, pomysł emerytur stażowych wychodzi naprzeciw tym osobom, które rozpoczęły pracę zawodową bardzo wcześnie. Mamy tutaj na myśli osoby po ukończeniu np. szkoły zawodowej. Wczesny start na rynku pracy bezpośrednio przekłada się na ich większe wyczerpanie i zdrowie. W takim przypadku czekanie do osiągnięcia minimalnego progu wiekowego jest niewspółmiernie trudniejsze niż w przypadku osób, które podjęły pracę zdecydowanie później np. po studiach. 

Według ostatnich informacji przedstawianych zarówno przez środowisko prezydenta, jak i NSZZ Solidarność oba projekty mają szansę na realizację jeszcze w 2023. W grudniu ubiegłego roku odbyło się pierwsze czytanie, które zyskało aprobatę większości posłów. Pozwala to mieć nadzieję na zmiany. W tej chwili polityka społeczna związana z wypłatami emerytur jest dość skomplikowana i wprowadzenie wszelkich nowych regulacji wzbudza wiele wątpliwości. Konsultacje społeczne wskazują jednak, że ta forma zyskałaby duże zainteresowanie ze strony potencjalnych przyszłych emerytów.