Odzież robocza – obowiązki pracodawcy względem pracownika

Przepisy zawarte w Kodeksie pracy nakładają na pracodawców wiele obowiązków względem pracownika. Jednym z nich jest zapewnienie pracownikowi odzieży roboczej oraz środków ochrony indywidualnej. Wykonywanie wielu zawodów byłoby niemożliwe bez posiadania odpowiedniej odzieży, która chroni przed urazami, zabrudzeniami czy też zakażeniem. W niektórych sytuacjach odzież robocza zapewnia czystość, a jej głównym zadaniem jest zachowanie estetyki oraz spójności całego zespołu pracowniczego. Zaczynasz nową pracę, w której konieczne jest posiadanie odzieży roboczej? Zobacz, jakie obowiązki ma wobec Ciebie pracodawca i czy musi przekazać Ci odzież roboczą niezbędną do pracy nieodpłatnie.

Odzież robocza a odzież ochronna – jakie są różnice?

Odzież robocza oraz odzież ochronna to dwa pojęcia, które są używane ze sobą zamiennie. Czy słusznie? Niekoniecznie, ponieważ nie są to takie same rzeczy i można wymienić między nimi znaczące różnice.

Co to jest odzież ochronna?

Odzież ochronna to część garderoby pracownika, która ma za zadanie zakryć lub zastąpić osobistą odzież pracownika. Takie ubranie chroni go przed zagrożeniami typu mechanicznego, chemicznego, termicznego oraz przed czynnikami atmosferycznymi, które panują w miejscu pracy. Odzież ochronna chroni zdrowie i życie pracownika, a obowiązkiem pracodawcy jest mu ją zapewnić, gdy ma on styczność z określonymi wyżej czynnikami. W odzieży ochronnej pracują m.in. strażacy i elektrycy. Tego typu odzież powinna być zgodna z normami BHP i jest jednym ze środków ochrony indywidualnej. Do pozostałych środków ochrony zalicza się buty, kask, okulary i słuchawki.

Czym jest odzież robocza?

Odzież robocza to z kolei ubranie, które ma chronić pracownika przed czynnikami, które nie zagrażają życiu i zdrowiu pracownika. Jej głównym zadaniem jest ochrona prywatnej garderoby pracownika przez zniszczeniem i poplamieniem. Co więcej, odzież robocza może pełnić też funkcję reprezentatywną dla firmy. Odpowiednio dobrany strój podkreśla odrębność zawodową i daje innym do zrozumienia, jaki ktoś wykonuje zawód. Przykładem mogą być np. stroje lekarskie lub stroje stewardess w samolotach. Do odzieży roboczej można zaliczyć praktycznie każdy element garderoby, zarówno elegancką koszulę z logiem firmy, jak i spodnie, apaszki, kamizelki, czapki i koszulki. Odzież roboczą stosuje się też podczas wykonywania czynności, które wymagają zachowania specjalnych warunków czystości.

Obowiązki pracodawcy względem pracownika – odzież robocza

Kodeks pracy reguluje zasady, które dotyczą zapewnienia pracownikowi odzieży i obuwia roboczego. Pracodawca jest obowiązany do tego, aby dostarczyć swoim pracownikom odzież i obuwie robocze, jeśli: odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu i zabrudzeniu lub jest to podyktowane względami technologicznymi, sanitarnymi oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Oczywiście odzież musi spełniać normy i nie może być to jakakolwiek garderoba. Należy dostosować ją do warunków pracy. Musi ona bezwzględnie zapewnić pracownikowi bezpieczeństwo i ochronę podczas wykonywania obowiązków zawodowych. Należy więc zwrócić uwagę na Polskie Normy oraz przepisy BHP w tym zakresie.

Pracodawca jest obowiązany do tego, aby dostarczyć swoim pracownikom odzież roboczą, jeśli wykonują oni pracę związane z obsługą maszyn i urządzeń technicznych. Z tego powodu w dużych zakładach pracy oraz fabrykach często można zobaczyć jednakowe stroje u wszystkich pracowników. Odzież robocza jest też niezbędna, gdy pracownik ma do czynienia ze środkami chemicznymi, promieniotwórczymi i materiałami biologicznymi.

Czy pracownik może zachować odzież roboczą po zwolnieniu lub odejściu z pracy?

Wszystkie środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze oraz ochronne, które pracodawca powierzył pracownikowi, należą do firmy. Są one własnością pracodawcy, więc oznacza to, że nie można ich zachować, jeśli nie jest się już pracownikiem danej firmy. Takie przedmioty należy zwrócić lub rozliczyć się za nie chyba, że pracodawca postanowił inaczej i nie wymaga od nas dokonania ich zwrotu.

Ekwiwalent w zamian za odzież roboczą

W niektórych sytuacjach Kodeks pracy dopuszcza możliwość, aby pracownik używał własną odzież roboczą. Nie zwalnia to jednak pracodawcy z poniesienia jakichkolwiek kosztów. W takiej sytuacji jest on zobowiązany do wypłacenia ekwiwalentu dla pracownika za zniszczoną odzież. Wypłacenie ekwiwalentu zwalnia pracodawcę z wydania pracownikowi odzieży roboczej, jednak jest to możliwe, tylko po spełnieniu dwóch warunków.

Po pierwsze pracownik musi wyrazić zgodę na używanie własnej odzieży roboczej i obuwia w zamian za ekwiwalent pieniężny. Po drugie w zakładowym akcie konkretyzującym przydzielanie pracownikom obuwia i odzieży roboczej pracodawca musi określić stanowiska pracy, na których dopuszczalne jest używanie odzieży własnej. W innym przypadku to pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi odpowiednią odzież roboczą. Jeśli tego nie zrobi, a pracownik zostanie dopuszczony do pracy bez odpowiedniej odzieży roboczej, dochodzi do wykroczenia, które jest karane grzywną.