Co to są stopy procentowe?

Stopy procentowe, szczególnie teraz, gdy pierwszy raz od lat można zaobserwować ich widoczny wzrost w wielu rejonach świata, spędzają sen z powiek wielu ludziom. Co warto na ich temat wiedzieć? Czym dokładnie są stopy procentowe? Oto odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.

Czym są stopy procentowe?

Stopy procentowe to, najprościej tłumacząc, cena pieniądza, jaką zapłaci kredytobiorca w momencie pożyczenia konkretnej sumy z banku. Oznacza to, że pożyczając od banku konkretną sumę, nie zwróci on identycznej kwoty, a sumę powiększoną o kwotę wynikającą z wysokości danej stopy procentowej.

Co to oznacza? Stopa procentowa określa koszty, jakie poniesie osoba zaciągająca kredyt od instytucji finansowej, a z drugiej strony wskazuje cenę, jaką zapłaci bank, gdy oddane zostaną mu środki w depozyt. Wartość stóp procentowych zapisuje się w postaci procentu danej kwoty i mierzy ją w ujęciu rocznym.

Kto decyduje o wysokości stopy procentowej?

Stopy procentowej, zgodnie z Ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim, ustalane są przez Radę Polityki Pieniężnej. To organ decyzyjny, w którego skład wchodzą: prezes NBP oraz dziewięciu członków powoływanych przez sejm, senat oraz samego prezydenta.

W praktyce podwyższanie stóp sprawia, że koszty kredytu stają się większe, a to prowadzi do obowiązku płacenia coraz wyższych rat. Jeśli Rada Polityki Pieniężnej decyduje się na takie działania, ma to związek z chęcią umocnienia krajowej waluty oraz uniknięcia rozwoju inflacji, czyli wzrost cen z idącym za nim spadkiem siły nabywczej pieniądza.

Aby dobrze to wyjaśnić, należy podkreślić, że mając tę samą kwotę, w danym czasie możemy kupić mniej produktów niż kilka miesięcy później. To oznacza, że wartość pieniądza spadła. To samo dotyczy oszczędności, jeśli ma się odłożone 500 złotych, to przed inflacją za oszczędności kupi się więcej produktów niż podczas inflacji – ponieważ produkty są droższe. Podwyższanie stóp prowadzi do unormowania inflacji.

Stopy procentowe i ich rodzaje – najważniejsze informacje

W Polsce istnieje kilka rodzajów stóp procentowych. Należy do nich stopa:

• referencyjna, czyli ta ustanawiana przez banki centralne i będąca wskaźnikiem kosztu pieniądza dla banków i instytucji finansowych;
• lombardowa, czyli wskazująca oprocentowanie pożyczki udzielanej przez bank dla innych banków;
• depozytowa, czyli określająca oprocentowanie, jakie banki oferują klientom za pożyczanie pieniędzy w postaci depozytów;
• redyskonta weksli, czyli, jak sama nazwa wskazuje, oprocentowanie udzielane bankom za redyskontowanie weksli;
• rynkowa, czyli ta najważniejsza dla obywatela – decydująca o wysokości oprocentowania między kredytodawcami i kredytobiorcami.

Nie da się ukryć, że kredytobiorcy chętnie śledzą informację na temat stóp procentowych – wszak to decyduje o kwocie, którą przyjdzie im zapłacić z własnego portfela. Mając powyższą wiedzę, pozyskiwanie i analiza informacji mogą okazać się jeszcze prostsze.