Kontrakty terminowe (futures) — przykłady, strategie handlu

Kontrakt terminowy (futures) to umowa, w której zapisano, że sprzedający jest zobowiązany do dostarczenia kupującemu aktywa bazowego po uzgodnionej cenie i w określonym czasie. Na przykład w ramach kontraktu terminowego producent ropy naftowej zobowiązał się do dostarczenia ropy do produkcji paliw płynnych po cenie 58 USD za baryłkę w ilości 80 baryłek do 28 dnia każdego miesiąca, a kupujący z kolei musi zapłacić za dostawę do 29 dnia każdego miesiąca.

Aktywem bazowym, innym niż kontrakty terminowe na ropę, mogą być zboża, papiery wartościowe, indeks giełdowy, dowolny towar lub surowiec, usługi, kontrakty terminowe na złoto itp.

Różnica między futures a aktywami bazowymi

Futures zapewnia kontrakt na aktywo bazowe, ale cechy aktywa bazowego nie przenoszą się na futures. Innymi słowy, kupując np. papiery wartościowe poprzez kontrakty terminowe, kupujący nie staje się ich właścicielem i nie może ich wykorzystać do celów prawnych. Jednak kupowanie w kontraktach terminowych jest znacznie tańsze niż kupowanie samego aktywa bazowego.

Rodzaje kontraktów terminowych

Istnieją dwa rodzaje kontraktów futures:

• Futures rozliczeniowe — nie wiążą się z dostawą towaru, co oznacza, że kontrakt ustala wartość, oraz termin płatności. Zaletą tego typu futures jest to, że sprzedaż tej umowy jest wyższa niż jej wartość.
• Futures dostawy — skupiają się na dacie dostawy z ustaloną ceną. Sprzedawca musi dostarczyć towar w określonym terminie. Jeśli tak się nie stanie, giełda karze sprzedającego.

Jak działają kontrakty terminowe?

Kontrakty futures są kupowane i sprzedawane na giełdach po określonej cenie, która może się zmieniać. Głównym celem handlu kontraktami futures jest zarabianie przez inwestora na różnicy — kupowanie taniej i sprzedawanie drożej. Kontrakty futures określają odpowiedzialność obu stron — kupującego i sprzedającego, a giełda pełni rolę gwaranta.

Kupując kontrakt futures, giełda zamraża wartość kontraktu na kontach kupującego i sprzedającego. Jeśli na rachunku nie ma wystarczających środków, broker kontroluje wpłatę środków przez klienta. Jeśli nie jest to możliwe, transakcja zostanie zamknięta zgodnie z zasadami margin call — część transakcji jest zamykana przez brokera po cenie rynkowej.

Wygaśnięcie to ważny etap w kontraktach futures. Jest to spełnienie ustaleń wynikających z umowy. To znaczy, że wygaśnięcie jest wyznaczone przez ostatni dzień, w którym następuje dostawa towaru i rozliczenie.

Również na giełdzie istnieją dwa podobne kontrakty — futures i opcje. Zasadnicza różnica między tymi dwoma kontraktami polega na tym, że future jest zobowiązaniem obu stron do dostawy i zapłaty, natomiast opcja przewiduje wykonanie zobowiązań przez jedną stronę i prawo drugiej.

Opcja to kontrakt o określonych kwotach i terminach, w którym zobowiązania ponosi strona sprzedająca, natomiast strona kupująca może zmienić swoje zasady, lub w każdej chwili się wycofać. To znaczy, że ten rodzaj umowy nie jest równy dla obu stron.

Podstawowe strategie handlu kontraktami terminowymi

Istnieją 3 podstawowe strategie najczęściej stosowane w handlu kontraktami terminowymi:

• Transakcje arbitrażowe — handel połączonymi transakcjami w celu zarabiania na różnicach cenowych tego samego aktywa. Transakcje odbywają się jednocześnie na różnych giełdach lub na jednej giełdzie w różnym czasie.
• Zabezpieczanie ryzyka — sprzedaż kontraktów terminowych jako możliwość ograniczenia ryzyka przy zmianie wartości aktywów bazowych z gwarancją utrwalenia ceny. Strategia ta ma znaczenie, gdy np. kupujący potrzebuje kupić walutę po określonym kursie w danym miesiącu i wtedy kupuje kontrakt terminowy, który zapewni mu odpowiednie warunki.
• Operacje spekulacyjne — spekulant czerpie zyski z różnicy w cenie zakupu i sprzedaży kontraktu.

Kontrakty futures są dziś bardzo popularne na giełdach, ale odgrywają też ważną rolę w zabezpieczaniu wartości i warunków umów. Należy pamiętać, że w kontrakcie terminowym nie chodzi o posiadanie aktywów bazowych, tylko o korzystanie z nich przez określony czas zgodnie z umową.